Alman işletmelerin büyük çoğunluğu neden şirketlerini AG yerine GmbH olarak yapılandırmayı tercih ediyor ?

Çoğu Avrupa ülkesinde özel limited şirket ve anonim şirket olarak hisselerle sınırlı iki ana şirket biçimi bulunmaktadır. Almanya'da, özel limited şirket biçimi için GmbH (Gesellschaft mitbeschränkter Haftung) ve anonim şirket biçimi için AG (Aktiengesellschaft) terimleri kullanılır. Almanya'da, özel limited şirket biçimi olan GmbHdaha popüler olsa da, anonim şirketler (AG) de oldukça yaygındır. Fransa,İsviçre ve Türkiye gibi Avrupa ülkelerindeki anonim (AG) şirket sayısı 100.000'i aşarken, Almanya'da (AG) tipi şirket sayısı 20.000'e dahi ulaşmamaktadır.. Öte yandan, daha yaygın olan GmbH’ların sayısı bir milyonu geçmektedir 

AG ve GmbH tipi şirketlerin sayısı arasındaki büyük farklılığın temel nedeni, Almanya'daki şirketlerhukukunun kendine özgü yasal alt yapısından kaynaklanmaktadır. Çoğu Avrupaülkesinde, şirketlerle ilgili temel yasal hükümler kapsamlı bir ŞirketlerKanunu altında yer almaktadır. Öte yandan, Almanya'da şirketlerindüzenlenmesi için çok sayıda yasal enstrüman bulunmaktadır. GmbHtipi şirketler Sınırlı Sorumluluk Şirketleri Yasası (GmbH-Gesetz) tarafındandüzenlenirken AG tipi şirketler Anonim Şirket Yasası (Aktiengesetz) tarafından düzenlenmektedir. Bu iki mevzuatın farklı temel prensipleri,çoğu Alman işletmesi için neden GmbH'nın AG'ye kıyasla daha uygun olduğunu açıklamaktadır. Aktiengesetz ile GmbH-Gesetzarasındaki temel fark, Aktiengesetz'in çok daha kısıtlayıcı olması ve birAG'nin nasıl yönetileceği konusunda birçok varsayımda bulunmasıdır.

‍

Aşağıda, GmbH'nin çoğu durumda daha uygun bir form olduğunu gösteren bazı temel farklılıkları bulabilirsiniz: 

1) Esneklik: Aktiengesetz'in 23. maddesinin 5. paragrafı, bir AG'nin ana sözleşmesini ciddi şekilde kısıtlamaktadır. Sadece kanun açıkça izin verdiğinde, Kanun'da bulunan varsayılanlardan sapmaya izin verilmektedir. Öte yandan bir GmbH, şirketin     özel ihtiyaçlarına ve hedeflerine göre uyarlanabilen bir ana sözleşme tasarlama özgürlüğüne sahiptir. Ayrıca,     sermayesinde, hissedarlarında ve yönetiminde daha katı kurallara ve prosedürlere uymak zorunda olan AG'ye kıyasla, bir GmbH'nın özgürlük alanı çok daha geniştir. 

2)   Maliyet: Bir GmbH kurmak için gereklisermaye miktarı 25.000 Euro iken, bir AG için gerekli miktar 50.000 Euro'dur.GmbH tipi bir şirketin kurulması ve işletilmesi daha basit ve daha ekonomikolacaktır, çünkü GmbH tipi şirketlerin raporlama yükümlülükleri AG tipişirketler kadar karmaşık değildi    

3) Kontrol: Bir GmbH ve bir AG'nin varsayılan yönetim yapıları temelde farklıdır. AG, iki kademe üzerinden yönetilen bir sistemdir; bir yönetim kurulu ve bir gözetim kurulu bulunmaktadır. Yönetim kurulu şirketi yönetirken, gözetim kurulu şirketin yönetimini denetler. Gözetim kurulunun temel işlevlerinden biri, yönetim kurulunun kararları üzerine veto hakkına sahip olmasıdır. Yönetim kurulu görevlerini gözetim kuruluna devredemeyeceği için iki organ arasında belirgin bir ayrım vardır. Ayrıca, kurullardan birinin üyesi diğerinin de üyesi olamaz. Hissedarların bir AG'nin işleyişi üzerinde     sınırlı etkisi vardır, çünkü şirketin işleyişini yalnızca iki kurul veya genel kurul aracılığıyla etkileyebilirler. Yasal olarak öngörülen bu yönetim şeması değiştirilemez. Öte yandan, GmbH daha esnek bir yönetim yapısına sahiptir ve AG gibi zorunlu iki kademe     sistemine tabi değildir. Varsayılan kontrol yapısı, hissedarların genel müdürle talimat vermesi şeklindedir. Hissedarlar     isterlerse şirketin günlük işleyişine müdahale edebilirler.

4) Gizlilik: Bir GmbH, AG'ye kıyasla işlerini daha gizli     tutabilir. GmbH tipi şirketler için yayınlama gereksinimleri AG'lere göre daha hafiftir.

5) Hisselerin devredilebilirliği: Bir GmbH ve bir AG'nin farklı derecelerde hisse devredilebilirliği vardır. Bir GmbH hissesi, şirketin diğer hissedarlarının rızasını gerektirdiği için serbestçe devredilemez ve devir işlemi noter tasdikli olmalı ve Ticaret Siciline kaydedilmelidir. Öte yandan bir AG hissesi, basit bir anlaşma ile veya şirket borsada işlem görüyorsa borsada işlem görerek daha kolay devredilebilir. Bir AG hissesi, hamiline yazılı hisseler, nama yazılı hisseler veya imtiyazlı hisseler gibi farklı şekillerde de çıkarılabilir ve bunlara farklı haklar ve ayrıcalıklar tanınabilir. 

Görüldüğü üzere,GmbH, AG'ye kıyasla çok daha esnek ve genel amaçlı bir yapıya sahiptir. Özellimited şirket türü genellikle birçok ülkede küçük ve orta ölçekli işletmeler için daha uygun olsa da, GmbH hemen hemen her duruma uyabilecek çok amaçlı biryapıdır. Bazen yüz binlerce çalışana ve on milyarlarca gelire sahip olan şirketler bile GmbH formunu tercih edebilmektedir.